Bab 7 - Pembentukan Empayar - Empayar Melaka

Melaka

• Diasaskan : Parameswara (1400 M) - Putera Raja dari Palembang - tiba ke singapura - tubuhkan kerajaan di Melaka.
• Awalnya : Melaka - Perkampungan nelayan & penduduknya : orang laut dan orang asli
• Menurut Wilkinson : Melaka jadi emporium terkenal (1403 M)
• Permulaannya : Parameswara dapat saingan daripada 2 entrepot (1.Samudera, 2.Aru) kerana telah menarik ramai pedagang asing - namun Melaka berjaya atasi - muncul sebagai pelabuhan entrepot yg terkenal

Faktor Kemajuan

7 Faktor 

1. Kedudukan yang strategik
2. Hubungan diplomatik
3. Kemudahan
4. Peraturan pentadbiran
5. Cukai
6. Pengurusan jual beli (cekap)
7. Sistem pentadbiran (tersusun)

1. Kedudukan Strategik :-

• Tengah jalan perdagangan
• Terlindung dari angin
• Jauh dari paya bakau
• Hubungan jalan dengan kawasan pedalaman (kaya dengan bahan mentah)
• Iklim nyaman
• Bekalan air yang cukup
• Tak terdedah serangan musuh (tidak seperti pelabuhan lain - Riau Lingga & Muar)

2. Hubungan Diplomatik :-

• Dengan Negara China
• Maharaja Yung Lo - hantar utusan ke Melaka (1404 M)
• Balasannya, Melaka hantar utusan ke China (1405 M)
• Ekoran lawatan, Maharaja China iktiraf Parameswara (Maharaja yang sah)
• Hubungan dengan China - *Tingkatkan populariti *Jamin perlindungan (serangan Siam)
• Awalnya, Melaka berhubungan baik dengan negara-negara kuat (Ayudhaya/Siam & Majapahit/Jawa)
• Hubungan dengan negara kuat ini menguntungkan - *Dapat bantuan *Tenaga buruh *Makanan - Untuk maju

3. Kemudahan :-

• Gudang bawah tanah (simpan barang)
• Barang selamat (kecurian, kerosakan, api)
• Tempat penginapan - pedagang asing (tunggu pertukaran angin monsun)
• Menjamin keselamatan - Raja Melaka disokong Orang Laut (lindungi pedagang)

4. Peraturan Pentadbiran :-

• Licinkan urusan perdagangan (lantik 4 Syahbandar) - wakil pedagang asing
• Pertama : Gujerat
• Kedua : India, Benggala, Pegu, Pasai
• Ketiga : Jawa, Maluku, Banda, Palembang, Borneo, Filipina
• Keempat : Champa, Negara China, Kepulauan Ryuku
• Tugas Syahbandar : 

1. Awasi komuniti pedagang
2. Urus pasar dan gudang
3. Periksa alat timbang sukat & matawang
4. Adili pertikaian (Kapten - Saudagar)

5. Cukai :-

• Sebelum urusan perniagaan - nakhoda kena bayar cukai (ikut nilai barangan & wilayah asal pedagang)
• India, Sri Lanka, Tanah Arab, Siam, Pegu (6%)
• China & Jepun (5%)
• Barang dan makanan tidak dikenakan cukai
• Pedangang yang menetap (3%)
• Royal Tax - Suku Nusantara (3%) , -Barat Asia (6%)
• Saudagar - perlu beri hadiah (Raja, Bendahara, Temenggung, Syahbandar)
• Perniagaan dimulakan selepas cukai dibayar
• Lesen berniaga - salah satu sumber pendapatan

6. Urusan Jual Beli (Cekap) :-

• Kelompok saudagar Melaka - berunding (harga barang) dengan kapten / saudagar di kapal
• Setelah setuju - barang diagihkan kepada pembeli (cepat & cekap)
• Pengurusan ini dihargai pedagang (kerana mereka harus selesaikan urusan jual beli dengan segera - elak perubahan monsun)

7. Sistem Pentadbiran (Tersusun) :-

• Raja (paling atas) - kuasa tertinggi
• Dibantu 4 Pembesar (Bendahara, P. Bendahari, Temenggung. Laksamana)
• Bendahara : 

1. Berurusuan dengan saudagar asing
2. Selesaikan pertikaian (Melayu - orang asing/Melayu sendiri)

• Penghulu Bendahari :

1. Ketua Syahbandar (pungut hasil dalam negeri)

• Temenggung :

1. Jaga keselamatan dalam negeri (ketua majistret)

• Laksamana :

1. Merupakan pembesar : *ketuai pentadbiran tentera *panglima tentera laut *panglima pengawal raja
2. Raja berunding dengan pembesar (buat keputusan)

Faktor Kemerosotan

4 Faktor

1. Sultan yang lemah
2. Kematian Tun Perak
3. Pergeseran Melayu dan Tamil Muslim
4. Pengaruh Portugis

1. Sultan Yang Lemah :-

• Sultan Mahmud Syah
• Lemah, tak ambil berat pemerintahan
• Gemar berfoya-foya dengan wanita

2. Kematian Tun Perak :-

• Tiada pengganti berkaliber
• Tun Perak : buat Melaka muncul sebagai empayar (setanding dengan Patih Gajar Mada/ Majapahit)
• Bendahara Tun Perpatih Putih, Tun Mutahir, Paduka Tuan (lemah)

3. Pegeseran :-

• Melayu dengan Tamil Muslim (tokoh : Tun Mutahir)
• Politik jadi tidak stabils
• Jejaskan perdagangan Melaka
• Tun Mutahir

1. Pentingkan diri & keluarga sahaja
2. Nepotisme (lebihkan keluarga sendiri) - dalam melantik pegawai
3. Lebih berpengaruh dari sultan
4. Dibenci pembesar Melayu
5. Buat keputusan sesuka hati (tanpa pengetahuan Sultan & pembesar lain)
6. Hubungan denagn Sultan Mahmud tak baik
7. Dihukum bunuh (tuduhan merampas kuasa)
8. Politik tak stabil

4. Pengaruh Portugis :-

• Melaka : pusat pemungutan & simpan rempah dari Melaka (punca serangan)
• Albuquerqe - berjaya tawan Melaka (24 Ogos 1511)
• Sultan Mahmud Syah & puteranya : Lari ke Muar --> Pahang --> Bentan (asaskan kerajaan) --> Kampar (kerana Bentan diserang, disini Sultan Mahmud mangkat)
• Anaknya - Sultan Alauddin Riayat Syah - teruskan tradisi pemerintahan Melaka - dirikan kerajaan di Pekan Tua, Johor